Kinh doanh có trách nhiệm: Chìa khóa để cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững

Kinh doanh có trách nhiệm là xu hướng kinh doanh tất yếu của DN, tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng cho các DN vì sự phát triển bền vững của DN và xã hội, trong đó có bảo đảm quyền lợi của người lao động, người tiêu dùng hiện nay.

Thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm

Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu, thúc đẩy hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh để phát triển nhanh và bền vững vừa là yêu cầu, đồng thời là mục tiêu của tất cả các quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan trong các hoạt động này là trách nhiệm của cả nhà nước, doanh nghiệp và xã hội.

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế nhanh không chỉ mang đến cơ hội mà còn đi kèm một số rủi ro về xã hội và môi trường có ảnh hưởng rộng khắp đến người lao động, người tiêu dùng, cộng đồng và tài nguyên thiên nhiên quan trọng đối với sinh kế của người dân. Theo ông Hiếu, một số vi phạm pháp luật liên quan các hành vi lũng đoạn thị trường hay tìm kiếm lợi nhuận bất chính trong dịch bệnh đang được xử lý vừa qua ở Việt Nam là ví dụ về hậu quả của hành vi kinh doanh thiếu trách nhiệm. Trong bối cảnh đó, chìa khóa để cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của Việt Nam chính là thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm.

Hiện nay, trách nhiệm xã hội của DN được hiểu là mang tính khuyến khích, còn thực hành kinh doanh có trách nhiệm là mang tính bắt buộc. Kinh doanh có trách nhiệm thể hiện trách nhiệm của DN đối với các chủ thể liên quan, như người lao động, người tiêu dùng, cộng đồng dân cư chịu tác động từ hoạt động kinh doanh của DN. Thực hành kinh doanh có trách nhiệm đòi hỏi DN không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ pháp luật, mà còn phải thực hiện các biện pháp đánh giá rủi ro đối với các yếu tố con người, xã hội và môi trường, đồng thời giải quyết các nguy cơ tiềm ẩn, như phòng ngừa, giảm thiểu hoặc tiến hành biện pháp khắc phục thích hợp khi xảy ra các vi phạm.

Theo bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam cho biết, Việt Nam nằm trong số 7 quốc gia châu Á đang trong quá trình thực hiện các Nguyên tắc hướng dẫn của LHQ về Kinh doanh và Quyền con người, thông qua việc xây dựng Chương trình hành động quốc gia. Việc xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia nhằm thúc đẩy tôn trọng quyền con người trong bối cảnh hoạt động kinh doanh thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam với tư cách là thành viên tương lai của Hội đồng, nhất là khi Việt Nam đang ứng cử vào Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025.

Đáng chú ý, Việt Nam ngày càng tham gia nhiều hơn trong chuỗi cung ứng toàn cầu và ngày càng hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới. Việt Nam đã ký hơn 15 hiệp định thương mại, trong đó có 2 hiệp định thương mại thế hệ mới đề cao thương mại bền vững với những tác động tích cực đến quyền con người. Việc thúc đẩy kinh doanh có trách nhiệm là thể hiện cam kết chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển bền vững trong các văn kiện của các cơ quan có thẩm quyền. 

“Tuy nhiên, lăng kính kinh doanh và quyền con người vẫn chưa được nhấn mạnh một cách đầy đủ. Kế hoạch hành động quốc gia thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm sẽ bổ sung cho khoảng trống này, bảo đảm tính nhất quán của chính sách và văn bản quy phạm pháp luật", bà Caitlin Wiesen khẳng định.

Cần sớm ban hành Chương trình hành động quốc gia về hoàn thiện chính sách và pháp luật

Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho biết, Nghị quyết số 99/NQ-CP ngày 30/8/2021 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026 thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025 đã giao Bộ Tư pháp xây dựng Đề án ban hành Chương trình hành động quốc gia hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam, để trình Thủ tướng Chính phủ trong năm 2023.

Trong thời gian qua, Bộ Tư pháp đã chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, với sự hỗ trợ của UNDP, tiến hành một số nghiên cứu, rà soát, hội thảo tham vấn về vấn đề này, trong đó xác định ít nhất 3 định hướng để chuẩn bị nội dung đề án, gắn với các nhiệm vụ, giải pháp triển khai, bao gồm hoàn thiện chính sách, pháp luật về thực hành kinh doanh có trách nhiệm; thúc đẩy hiệu quả, chất lượng của công tác tổ chức thi hành chính sách, pháp luật liên quan; nâng cao nhận thức, năng lực về thực hành kinh doanh có trách nhiệm cho các cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp và xã hội.

Ông Hiếu cũng cho biết, hệ thống pháp luật Việt Nam cũng đã có quy định điều chỉnh vấn đề kinh doanh có trách nhiệm tại một số văn bản luật, như: Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật DN năm 2020, Bộ luật Lao động năm 2019, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020… Tuy nhiên, hệ thống pháp luật Việt Nam cũng cần được hoàn thiện, tiệm cận với các cam kết quốc tế, các thông lệ quốc tế về thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm.

Để thực thi kinh doanh có trách nhiệm hiệu quả, theo luật sư Nguyễn Hưng Quang, Trưởng nhóm chuyên gia nghiên cứu Báo cáo đánh giá hiện trạng tình hình kinh doanh có trách nhiệm của doanh nghiệp tại Việt Nam, Nhà nước cần bảo đảm hoạt động này như ban hành Chương trình hành động quốc gia về hoàn thiện chính sách và pháp luật nhằm thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm tại Việt Nam, hỗ trợ DN, tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm qua các cơ chế ưu đãi, tự quản, giám sát, thanh tra công bằng và hiệu quả, giải quyết vướng mắc và khiếu nại, tăng cường các hoạt động nâng cao nhận thức cho người dân, DN, công chức về thực hành kinh doanh có trách nhiệm.

Đối với cộng đồng DN, cần thúc đẩy thực hành kinh doanh có trách nhiệm với việc xây dựng cơ chế, kế hoạch của DN, nhất là các DN lớn, DN có vốn đầu tư nước ngoài, DN tham gia các chuỗi cung ứng; xây dựng cơ chế tự khắc phục và phòng ngừa, như thủ tục và nguyên tắc giải quyết khiếu nại của DN, quy chế và quy tắc về quản trị nội bộ, ứng xử, đạo đức kinh doanh…

(Theo vccinews.vn)